RSI (= Repetive Strain Injury): door lange tijd achter elkaar dezelfde bewegingen te maken of dezelfde houding aan te nemen, kunnen klachten en aandoeningen ontstaan.
Werken met een beeldscherm is ‘repeterend werk’. Juist hierbij blijven schouders en rug steeds in dezelfde houding, terwijl alsmaar dezelfde repeterende bewegingen worden gemaakt met de vingers, pols en ellebogen. Hierbij loopt u het risico op RSI.
Juist regelmatig bewegen tijdens het werk kan klachten voorkomen.
Ernstige RSI-klachten kunnen leiden tot een stadium waarbij u uw armen, vingers of polsen nauwelijks nog kunt gebruiken. Neem dus bij beginnende klachten al maatregelen!
Wat zijn de klachten bij RSI?
Er zijn drie pijnfasen te onderscheiden bij RSI:
Fase 1: Beginnende fase
Tintelende, gevoelige en vermoeide handen, polsen, armen, nek of schouders.
De klachten treden op tijdens of vlak na het werk en verdwijnen vaak met normale avond- of weekendrust. De relatie met het werk wordt nog niet door iedereen gelegd. De klachten zijn meestal nog draaglijk.
Houdt uw klachten niet voor u, ze gaan niet vanzelf over! Als u in dit stadium maatregelen neemt, verdwijnen de klachten volledig.
Lees verderop welke maatregelen RSI voorkomen. Raadpleeg zo nodig al in deze fase uw bedrijfsarts.
Fase 2: Gevorderde fase
Er is geen relatie meer met bepaalde taken, de pijn treedt op bij van alles. Pijn kan variëren tussen licht tintelend gevoel of brandende pijn, soms is er sprake van krachtverlies. Nek, schouders, armen, polsen en handen zijn overgevoelig of juist gevoelloos. De vingers tintelen.
Klachten verdwijnen niet meer door normale avond- of weekendrust. U wordt dringend aangeraden naar uw huisarts of bedrijfsarts te gaan.
Fase 3: Blijvende fase
Aanhoudende pijn die niet meer verdwijnt. Werken is (bijna) niet meer mogelijk. Het oppakken van een kopje is al pijnlijk. U heeft nauwelijks kracht meer in uw armen en handen.
Behandeling heeft nog maar weinig succes. Neem daarom meteen maatregelen in fase 1.
Hoe kunt u RSI krijgen?
Belangrijkste risico’s:
-
Werkduur. Hoe meer tijd u per dag voor een beeldscherm werkt, hoe groter de kans op klachten.
Advies: werk niet langer dan 5 à 6 uur per dag achter een beeldscherm. Neem voldoende pauzes tussendoor. -
Hoge werkdruk. Werkt werkstress in de hand. Dit leidt tot onvoldoende pauzes tijdens het werk. Het kan leiden tot een gespannen houding, wat RSI weer kan bevorderen.
Advies: Een goede ontspannen houding (let op schouders!) en afwisseling van houding (lopen, staan) is en blijft belangrijk! -
Geen aandacht voor inrichting werkplek. Advies: Let op de hoogte en afstand van uw stoel, bureau en beeldscherm. Probeer uw armen en benen in een hoek van 90 graden te houden. De apparatuur moet instelbaar zijn.
-
Onvoldoende pauzes.
Advies: ook al is de werkdruk hoog, zorg ervoor dat u na elk uur aan een beeldscherm te hebben gewerkt, steeds ongeveer 10 minuten iets anders doet. Sla zeker geen lunchpauzes over. -
Weinig zeggenschap of ongunstige werksfeer.
Onvoldoende zeggenschap over uw werk, of onvoldoende mogelijkheden om taken van elkaar over te nemen, kunnen leiden tot onvrede of stress.
Advies: overleg met leidinggevende collega’s over de verdeling van het werk en de rustmomenten daarin.
Heeft u alleen maar uitvoerende taken, dan is het moeilijk om het risico op RSI te voorkomen zonder productieverlies. U kunt dan immers uw beeldschermwerk niet met andere taken afwisselen.
Hoe kunt u RSI voorkomen?
1. Extra pauzes inlassen van ten minste 10 minuten.
Ook al is het druk, zorg ervoor dat u tijdens het werk voldoende rustmomenten inbouwt. Overleg daarom met uw leidinggevende en collega’s over de verdeling van werk- en rustmomenten. Dit verhoogt bovendien de werkprestatie.
Na elk uur beeldschermwerk een pauze van 10 minuten!
2. Afwisseling taken èn afwisseling houding
Tijdens het werk voldoende afwisseling van taken: telefoneren, schrijven, typen, lezen praten. Probeer ook zoveel mogelijk het zitten en staan af te wisselen.
Als u weinig te zeggen heeft over uw dagindeling of als u alsmaar hetzelfde werk moet doen (bv. alleen maar voor een beeldscherm zitten), praat dan eens met uw leidinggevende. En verder:
-
stel uw computer zo in, dat u niet alleen met uw muis hoeft te werken, maar ook met de verschillende functietoetsen van uw toetsenbord.
-
zet uw archiefkast iets verder weg, zodat u erheen moet lopen
-
loop wat vaker naar uw collega’s i.p.v. de telefoon of de e-mail te gebruiken
-
vul uw 10-minuten pauzes in met oefeningen, ander werk en/of lopen.
-
véél water drinken. Stimuleert de beweging doordat u vaker naar de w.c. moet, en onderbreekt daardoor het beeldschermwerk.
Dus nog even op een rijtje:
Actie ondernemen? Overleg eerst met uw leidinggevende of werkgever. Bezoek een bedrijfsarts of een arbodeskundige. U zou ook contact kunnen opnemen met de personeelsafdeling of de ondernemingsraad.
Algemene instellingen bureau en stoel
Onderstaande richtlijnen kunnen gebruikt worden voor het optimaliseren van de werkplek. Natuurlijk kan het afhankelijk van de lichaamsbouw noodzakelijk zijn hiervan af te wijken.
| lichaamslengte (cm) |
150 |
155 |
160 |
165 |
170 |
175 |
180 |
185 |
190 |
195 |
200 |
|
| 1 | hoogte werkvlak |
62 |
64 |
66 |
68 |
70 |
72 |
74 |
76 |
78 |
80 |
82 |
| 2 | hoogte lendesteun |
22 |
23 |
23 |
24 |
25 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
| 3 | hoogte zitting |
41 |
42 |
43 |
44 |
46 |
47 |
49 |
50 |
51 |
53 |
54 |
| 4 | diepte zitting |
38 |
38 |
38 |
39 |
40 |
41 |
41 |
41 |
41 |
41 |
41 |
 |
||||||||||||